De twaalf gewijde nachten: in onze regio vertellen de meeste bronnen over twaalf bijzondere nachten tussen 25 december en 6 januari. Na 12 maanperiodes vielen er 12 nachten, voor er een nieuw zonnejaar startte. Deze kloof noemde men moedersnachten of de de twaalf gewijde nachten, in het Duits nog Weihnachten. Het tijdsrad stond stil. Er werden verhalen en mythes aan vast gehangen: van ragnarok (het einde der tijden) tot het ontstaan van een nieuw begin (hergeboorte van het licht of Jezus in verchristelijkte vorm). Hier volgt een verhaal dat zelfgeschreven is maar samengeraapte elementen bevat uit de Edda en enkele sages. Laat het je inspireren voor de komende tijd.
Het eeuwige van de Witte, de Rode en de Zwarte
Toen de Ragnarok * zich voltrok en alle goden hun lot droegen door de doodstrijd aan te gaan, traden drie wijze vrouwen naar voor met voorspellende gaven: de Witte, de Rode en de Zwarte. Zij voorzagen dat het einde was aangebroken en dat zij de enigen waren die er voor zouden kunnen zorgen dat nieuw leven uit de assen zou kunnen herrijzen. De drie vrouwen beraadslaagden. De wijze Witte zei: `Zonder de ziel, geen nieuw leven. Een lichaam is makkelijk te herscheppen maar de ziel moet eeuwig zijn. Ik zal de zielen hoeden en dit goud onderbrengen in wat de mensen mede noemen. Dit innerlijke vuur zal ik diep in de aarde brengen, tot de tijd zal komen dat de werelden weer herrijzen. Altijd zal de ziel er zijn, eeuwig.` De witte vrouw nam alle zielen bij zich en beschermde ze met al haar wijsheid en keerde diep, diep spiralend naar binnen, in de baarmoeder van de aarde. De strijdende Rode zei: `Zonder het vuur, geen verbindingsweg met het hogere, geen gesprek met de goden. Geen warmte voor de mensen. Geen terugkeer van de zon. Ik zal het vuur diep in de aarde brengen, tot de tijd zal komen dat de werelden weer herrijzen. Altijd zal er vuur zijn om dit door te geven aan de volgende generaties.` Dus de rode vrouw nam het vuur bij zich, stak het in een gesloten lamp zodat niemand het kon doven en keerde diep, diep spiralend naar binnen, in de baarmoeder van de aarde. De schone Zwarte dacht na en zei:` Zonder graan geen terugkeer van leven. Geen voedsel voor de mensen en dieren. Geen verbinding met de voorouders of de chtonische krachten. Ik zal de zaden diep in de aarde brengen, naar de voorouders, die het zullen warmen tot de dag rijp is voor de werelden om weer te herrijzen.` Ze nam de zaden van het graan en stak deze in een gesloten mand, waardoor ze niet verloren zouden gaan bij stormweer en de Zwarte vrouw vertrok diep, diep spiralend in de aarde, waar de zaden als in een baarmoeder beschermd werden.
Zo kwam het dat toen Donar geveld werd door de wereldslang, hij nog eenmaal zijn hoofd ophief en drie stappen zette om de Witte, de Rode en de Zwarte vrouwen tijd te geven om diep in de aarde te verdwijnen. Toen alle hoop verloren leek, was een nieuw begin aanwezig en ontkiemde er diep in de aarde een nieuw godenrijk dankzij de mede, een nieuwe middenwereld dankzij het vuur, en een nieuwe onderwereld dankzij het graan waar de voorouders verblijven. De witte, rode en zwarte wachtten tot vernieuwde Donar de aardkorst zou opensplijten met zijn hamer en de wildemannen de zon, de ziel en het zaad zouden bevrijden.
De drie wijze vrouwen schouwden over de vergane wereld en gezien ze verder konden zien dan eender wie, voorzagen ze:
ik zie de aarde voor de tweede maal
Groenverfrist oprijzen uit de zee;
Watervallen klateren, erboven de adelaar,
Langs de bergwanden jaagt hij op vis.
Voor het herstellen van de orde, voor het herscheppen van de wereld, voor onszelf terug te vinden, moeten we diep in onszelf keren. Door de donkerste plaatsen gaan. De twaalf gewijde nachten brengen het rad tot stilstand, zodat nieuw licht en nieuw leven kan ontstaan. We gaan op pad. Heimdall blaast de hoorn: het is tijd voor de Ragnarok. Fijne midwintertijd en geniet van de twaalf gewijde nachten!
Gudela
* Ragnarok komt uit de Noordse mythologie en betekent het ‘lot van de heersende machten’, een eindstrijd tussen onderwereldfiguren, reuzen en goden. Het is tegelijk een eindpunt en een beginpunt. Na de slag zal de wereld geteisterd worden door natuurrampen en uiteindelijk verdwijnen in de zee, waarna de wereld weer frisgroen boven de golven vandaan komt.
Bronnen: de Edda en illustratie van Gust. van de Wall Perné
