Zondag mocht ik in het mooie Diest het opnamefeest ontwerpen en begeleiden van twee prachtige kinderen. Het was niet de eerste keer, dus dat verliep vlotjes. Ik kwam echter tijdens dit ritueel tot een mooi inzicht. Wat ik tijdens dit feest ineens besefte, was hoe krachtig dit ritueel ook kan zijn voor nieuw samengestelde gezinnen. Immers, een kind wordt opgenomen in een familie, vriendenkring,…: dat kan voor een kind dat net geboren is, maar uiteraard ook voor een kind dat van je nieuwe partner is en opnieuw alles en iedereen moet leren kennen. Eerlijk gezegd maakte en maakt mij dat heel gelukkig: de realiteit is nu eenmaal dat er steeds meer samengestelde gezinnen komen en het lijkt het in eerste instantie toch moeilijk om dezelfde verbinding als een kerngezin te creëren. Dit ritueel verbindt iedereen.
Wat is zo`n opnameritueel dan?
Tijdens deze viering wordt het kind voorgesteld en opgenomen in de familie- en vriendenkring (wat men vroeger sibbes noemde), wat betekent dat men op dat moment plechtig belooft het kind te beschermen, te behoeden en lief te hebben. In vele gevallen wordt het kind ook gewijd aan de natuurelementen (aarde, lucht, water en vuur). Het is een pre-christelijk gebruik om een waterwijding te doen bij pasgeboren kinderen. Waarschijnlijk is dopen afkomstig van daupjan of dopenis, een Gotische term die men gebruikte voor het onderdompelen onder water: een hardingsproces dat een kind in de Noordse traditie moest ondergaan. Bij het ritueel hoort ook steeds een boomplanting: een geboorteboom. Dat is niet zo vreemd. Volgens de Edda ontstond de mensheid uit 2 bomen. Naarmate het kind ouder wordt, ziet het zijn/haar boom groeien en ziet het het leven telkens opnieuw ontstaan. Wijze lessen en een fijne manier om natuurverbondenheid er met de paplepel in te geven. Geef toe, enkele klimaatproblemen zouden opgelost kunnen worden, moesten we deze traditie massaal terug invoeren.
Gezien de sterke symboliek van de cirkel (bescherming, wederkeer, vruchtbaarheid, groei, verbondenheid,…), worden alle deelnemers uitgenodigd tot het vormen van een kring rond een strooien cirkel om het opnamefeest bij te wonen. Het kind staat centraal. In elk opnamefeest vinden we dus meestal de volgende elementen terug: de naamgeving (Wie is het kind?), de stamboom (Waar komt het vandaan?), de toewijzing van de beschermers, wijding aan de natuurelementen en de boomplanting (Waar gaat het naartoe?).
Wie hier graag meer informatie over wil, is altijd welkom met vragen. Een lieve kennis zei me: `Waw, zoiets is toch zo veel betekenisvoller en echter dan de sociaal verplichte dooprituelen.` Gisteren dacht ik aan haar woorden en voelde ik inderdaad die diepe schoonheid van het opnameritueel.
Gudela